Wednesday, April 6, 2011

ვენის კლასიკური სკოლა

XVIII საუკუნის მანძილზე ევროპის ქვეყნებში მიმდინარეობდა ინსტრუმენტულ მუსიკაში ახალი ჟანრებისა და ფორმების ჩამოყალიბის პროცესი. ამ პროცესმა სრულყოფილი სახე მიიღო და მწვერვალს მიაღწია სწორედ "ვენის კლასიკურ სკოლაში" სამი ზემოთხსენებული მუსიკოსის შემოქმედბაში.

ვენის კლასიკური სკოლის კომპოზიტორებმა გააერთიანეს მრავალი მანამდელი ჟანრი, ფოლკლორული მუსიკიდან მოყოლებული ბაროკოს პოლიფონიამდე; გაერთიანდა მრავალი გერმანული, იტალიური და ფრანგული მუსიკალური სტილი და მიმდინარეობა; იხვეწება მრავალი ჟანრი. ყალიბდება სონატური-სიმფონიური ფორმა — სამ-ოთხ ნაწილიანი ფორმა, რომელიც თითქმის ყველა ხელოვნების დარგში გამოიყენება. პირველი ნაწილი არის სონატური ფორმის, მას ხშირად სონატურ ალეგროს უწოდებენ. ის კონტრასტულობის პრინციპს ეფუძნება, ეს გამოიხატება არა ნაწილებს შორის, არამედ თავად ნაწილებშიც. ციკლის მეორე ნაწილი ნელია. ის ან არის ვარიაციული ფორმის, ან რთული სამნაწილიანი კონტრასტული შუა ნაწილით. მესამე არის "მენუეტი". ის ყველაზე ახლოსაა ყოფაში გავრცელებულ მუსიკალურ ჟანრებთან. მენუეტი, როგორც წესი, იწერება რთული სამნაწილიანი ფორმით, რომლის შუა ნაწილია ტრიო. ტრიოს ბოლოში არის ნიშანი D. C.- da capo, რაც პირველი ნაწილის უცვლელი სახით გამეორებას ნიშნავს. მეოთხე ნაწილი, ფინალი, აჯამებს მთელ სონატურ-სიმფონიურ ციკლს. ფინალი, როგორც წესი, ჩქარ ტემპში იწერება, ფორმა კი განსხვავებულია. ხშირად ესაა რონდო, სადაც მუდამ ბრუნდება მთავარი თემა — რეფრენი, მას ენაცვლება განსხვავებული ეპიზოდები. ზოგჯერ ფინალი სონატური ფორმით იწერება, ზოგჯერ კი რონდო-სონატურით, რომელშიც შერწყმულია რონდის და სონატური ფორმის ნიშნები.

ი. ს. ბახის შვილის კარლ ფილიპ ემანუელ ბახის შემოქმედებამ, დიდი როლი ითამაშა ჰაიდნის შემოქმედებრივი ცხოვრების განვითარებაზე. მოცარტი თავის მრავალრიცხოვან მოგზაურობებში ეცნობოდა მნიშვნელოვან ადამიანებს, ი.ს. ბახს, რომელმაც მოცარტს იტალიური ოპერა და მანჰაიმის სკოლა გააცნო. აგრეთვე იგი იცნობდა ჰენდელისა და ი.ს. ბახის შემოქმედების მნიშვნელოვან ნაწილს. მოგვიანებით მოცარტის და ჰაიდნის შემოქმედებას ეცნობა ბეთჰოვენი, რაც დიდ გავლენას ახდენს მასზე.




ლასიციზმი აბსოლუტური მონარქიის იდეოლოგიის ფონზე წარმოიშვა. მისი მნიშვნელოვანი მახასიათებელია ანტიკურ ხელოვნების ნიმუშთა იდეალურ-ესთეტიკურ ეტალონებად, ნორმებად გამოცხადება. ამ მიმდინარეობას საფუძვლად უდევს რაციონალიზმი. კლასიციზმის ესთეტიკაში შემდეგი პრინციპები გაირჩევა:
გონება უპირისპირდება გრძნობას და მთავარ ადგილს იკავებს.
არსებობს აბსოლუტური იდეალი, რომელთან მიახლოვებაც არის ხელოვნების მიზანი.
ბუნების მხატვრული გარდაქმნა ამავე დროს მისი წვდომაცაა. ამდენად, ხელოვნებას ეკისრება სამყაროს იდეალური კანონზომიერებების გამოაშკარავების ფუნქცია. კლასიციზმის ესთეტიკა მხოლოდ მარადიულს აფასებს.
კლასიციზმი ეძებს არა რეალობას ან გამოგონილს, არამედ დამაჯერებლობას, შესაძლებელს, მისაღებს. გამორიცხულია ყველაფერი ექსტრავაგანტული და არაბუნებრივი. დაუშვებელია პუბლიკის შოკირება.
კლასიციზმში შემოქმედს მხოლოდ შთაგონება არ ჰყოფნის, შთაგონებას და წარმოსახვას უნდა აკონტროლებდეს გონება.
სტილზე მუშაობისას ხელოვანმა უნდა მიბაძოს ანტიკურ ავტორებს, რადგან ისინი ეტალონებად მიიჩნევა.

XVIII საუკუნის მანძილზე ევროპის ქვეყნებში მიმდინარეობდა ინსტრუმენტულ მუსიკაში ახალი ჟანრებისა და ფორმების ჩამოყალიბის პროცესი. ამ პროცესმა სრულყოფილი სახე მიიღო და მწვერვალს მიაღწია სწორედ "ვენის კლასიკურ სკოლაში" სამი ზემოთხსენებული მუსიკოსის შემოქმედბაში.

1 comment:

  1. The 10 best ways to get to Bellagio and other Italian casinos - KT
    The 10 best ways to get to Bellagio and other Italian casinos · 10-15-2021 · 경상남도 출장안마 25-33-30-35 의정부 출장안마 · 28-36-42-45 대전광역 출장마사지 · 28-36-42-45 · 태백 출장샵 29-36-44-45 · 45-34-45-45 · 476-50-45. 구미 출장마사지

    ReplyDelete